Senin, 04 November 2013

Kajian Wacana



 Tuladha 

UNSUR-UNSUR EKSTERNAL WACANA


1. Implikatur

a.       Implikatur Convertation (Percakapan)

Anggi        : Kunci kost mu neng ndi Bet?

Beti           : Neng biasane

b.      Implikatur Conventation

Saiki Andre wis kerja ning negara Paman Sam

2. Presuposisi

Eka      : Wis entuk novel basa Jawa?

Mita     : Mau tokone tutup

3. Referensi

a.       Referensi menurut Acuan

1.      Eksopora

Kursi kae jupuken

Motorku banne bocor, dheweke sing nambalke.

2.      Endopora

a.   Referensi Endopora Anafora

Mas Andre wis entuk kerjaan, sanajan dheweke lagi wae lulus.

b. Referensi Endopora Katafora

Sakwise dheweke mlebu, banjur Andre nangis.

b.      Referensi menurut Jenis

1.      Personal

·      Kata ganti orang Pertama

Adikku lagi sekolah nalika Mas Andre kondur.

·      Kata ganti orang Kedua

Aku ketemu adikmu wingi sore.

·      Kata ganti orang Ketiga

Dheweke menyang Solo wingi bengi.

2.      Demonstratif 

Andre  : Bantalku wingi neng ndi Ron?

Roni    : Walah neng cedak karpet kae.

3.      Komparatif

Penyanyine wingi mirip Dinda.

c.       Referensi menurut Bentuk

1.      Referensi dengan nama

Andre seneng banget bakso, mie ayam lan soto.

2.      Referensi dengan kata ganti

Sinta sing kepilih dadi Ketua OSIS saiki. Dheweke pancen giat ugi kerja keras.

3.      Referensi dengan pelesapan

Simbah putri boten nembe dedonga, ananging nyuwun sih kawelasaning Gusti.

(Simbah putri lesap)

4. Inferensi

A         : Wah, wis tekan, ayo tuku lumpia sikek.

B         : Mending ning Lawang sewu disek.

(Kutha ingkang dipunmaksud inggih menika Semarang)

a.    Aku wis weruh kamarmu.

b.   Jebul TVne mung cilik.

(wonten ing kamar ingkang dipunmaksud wonten TVnipun)

5. Konteks Wacana

a.    Faktor Penentu

·      Latar dan suasana

Nalika Ani ning pasar Ani ketemu Desi banjur ana omongan:

Ani         : Wah tumbas apa wae, kranangmu ngasi ra muat.

Desi        : Iya, ning omah lagi ana hajatan.

·      Peserta tuturan

Penutur  : Wis suwe ning kene?

Penerima tuturan            : lagi wae tekan.

·      Hasil atau tanggapan

Anggi     : Kunci kost mu neng ndi Bet?

Beti        : Neng biasane

(saking pacelathon menika Anggi saged mangertosi wonten pundi kunci kostipun Beti)

·      Pesan/amanat

Ibu         : Nduk, anggenmu sekolah sing sregep, aja nganti bolos anggonmu sekolah.

Astri       : Inggih b,u, pangestunipun.

(nasihatipun Ibu dhateng Astri supados sregep sinau)

·      Cara, nada, sikap

Lala       : Ya Allah, kok iso kadadean kaya ngunu, saiki pie keadaane Anis?

(anggenipun Lala nyuwun pirsa kanthi gugup)

·      Sarana

Anggi     : Kunci kost mu neng ndi Bet?

Beti        : Neng biasane

(anggenipun Anggi nyuwun pirsa mawi basa lisan)

·      Norma

Andi       : Bu, bapak sampun dhahar napa dereng?

(anggenipun Andi nyuwun pirsa kaliyan Ibu ngginakake unggah-ungguh tata krama ingkang trep)

·      Jenis

Sembah Bekti

Rikala srengenge munggah ing pangarsa

Rikala polah pranah ora bisa kaetung

Rama miwah ibu tansah agawe bungah

Ora ana kang bisa tak lakoni

Kajaba ngaturaken sembah bekti kula

Duh rama. . . .

Duh ibu. . . .

Putri tansah agawe susah

Pangestunipun mugi tansah agawe bungah

(jenis saking wacana menika inggih menika enis geguritan)

b.   Konteks Percakapan

·      Konteks Linguistik

Anggi lagi tuku bakso ning pasar.

·      Konteks Epistemis

Kuwi tulung diuripke.

(Kipas angin)

·      Konteks Fisik

Gunung merapi kuwi cetho banget nek lagi bar udan.

·      Konteks Sosial
Kerja bakti wingi kae diadakke karang taruna.

0 komentar:

Posting Komentar